Monday, June 15, 2009

Saturday, June 6, 2009



მელიტონ ბალანჩივაძე


მელიტონ ბალანჩივაძე ქართული კლასიკური მუსიკის ერთ-ერთი ფუძემდებელია, მან საფუძველი მოუმზადა ქართული მუსიკის ორ უმთავრეს ჟანრს_რომანსსა და ოპერას. მის მიერ შექმნილი რომანსები ქართული ვოკალური ლირიკის პირველი ნიმუშებია.
ქართული ოპერა ისტორიისთვის მნიშვნელოვანია 1889 წლი როდესაც პტეტერბურგში პირველად შესრულდა ბალანჩივაძის ოპერიდან "თამარ ცბიერი". მელიტონ ანტონის ძე ბალანჩივაძე დაიბადა 1862 წლს ქუთაისის მახლობლად სოფელ ბაბნოჯაში მღვდლის ოჯახში მან ბავშვობიდანვე შეიყვარა ქართული ხალხური სიმღერა.
1877 წლს მელიტონი შეიყვანეს თბილისის სასულიერო სემინარიაში სადაც ორი წელი დაჰყო იგი ჩარიჩხეს გუნდში რომელსაც ხელმძღვანელობდა აუშევი სწორედ მისგან იღებს მელიტონ ბალანჩივაძე მუსიკის პირველ გაკვეთილებს.. 18 წლის მელიტონი თბილისის საოპერო თეატრის გუნდში.
მელიტონ ბალანჩივაძე 1889 წლოს შედის პეტერბურგის კონსერვატორიაშუი ვოკაურ განყოფილებაზე ხოლეო ერთი წლის შემდეგ გადადის საკომპოზიტორო ფაკყულტეტზე 1917 წლს მელიტონ ბალანჩივაძე ბრუნდება საქართველოში და აქედან იწყება მსისი ცხოვრებისა და მოღვაწეობის ბოლო პერიოდი კომპოზიტორის ბიოგრაფიაში მნიიშვნელოვანი იყო 1926 წლის 6 აპრილი როდესაც თვილსიის საოპერო სცენაზე დიდი წარმატებით სეჰგა ოპერა ტამარ ცბიერის პპრემიერა მელიტონ ბალანჩივაძის დამსახურება ქართული მუსიკის წინაშე ღირსეულად დაფასდა. მას მინიჭებული ჰქონდა საქარტველოს სახალხო არტისიტის წოდება და დაჯილდობული იყო ორდენებით.
მელიტონ ბალანჩივაძე გარდაიცვალა 1937 წელს იგი დაკრძალუკლია ქუთაისში ბაგრათის დაძრის გალავანში მისი დამსახურება ქრთული მუსიკის ისტორიაში შესანიშნავად განსაზღვრა კომპოზიტორმა დიდმიტრი არაყიშვილმა: "მელიტონ ბალნჩივაძეს წილად ხვდა იშვიათი ბედნიერება - საფუძველი ჩაეყარა ქართული მხატვრული მუსიკისათვის და შემდეგ 50 წლის მანძილძე, სიამაყით ედევნებინა თვალი თუ როგორ იზრდებოდა და ვითარდებოდა ეს შენობა"